Zachtjes sluip ik zijn kamer binnen. Ik voel me raar, maar zijn ademhaling maakt me rustig. Bij het schijnsel van het nachtlampje kijk ik vol trots naar zijn ontspannen gezichtje. Tegelijkertijd voel ik een enorme last op mijn schouders drukken.

Want ik heb 2 zoons….

De andere slaapkamer. Wederom een ademhaling die mij rustig maakt. Ik aai over zijn bol en geef een zoen op zijn voorhoofd. Ze zijn nog zo jong en tegelijkertijd maken ze zoveel mee in deze verziekte wereld.

Ik heb 2 zoons…..

In gedachten ga ik terug naar deze avond. Klokslag 19.00 uur. Vast prik: samen het Jeugdjournaal kijken. Sinds maandag vraag ik mij al voortdurend af: moet ik hen nu al uitleggen wat er allemaal speelt en hoe? En tegelijkertijd denk ik: natuurlijk moet ik dat! Het is all over the place. En ik zit de hele week al te wachten op de vraag: “Mama, wat is seks?”

En daar was gisteravond die vraag. Het zweet brak me niet eens uit. Ik zette het Jeugdjournaal op pauze en nam even een momentje de tijd om dit globaal uit te leggen (ik vertelde dat seks te maken heeft met elkaar aanraken als je elkaar lief vindt). En dat ik er op een ander moment, als we wat meer tijd hebben, uitgebreider op in zal gaan.

Want ja, ik heb 2 zoons…..

Meer dan ooit voel ik druk. De druk van het opvoeden. Ik voel me verantwoordelijk. Leg mezelf deze druk op. En terecht, vind ik! Want overal hoor je mensen zeggen dat vrouwen die te maken hebben met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag moeten leren praten. Hoezo moeten zíj iets leren?!

Ik krijg het werkelijk Spaans benauwd als ik me bedenk dat mijn zoons zich later op deze manier zouden misdragen. Daarom voel ik nu des te meer de verantwoordelijkheid om aan mijn zoons uit te dragen dat je iedereen met respect moet behandelen. Ik voel de urgentie om in onze opvoeding nog meer nadruk te leggen op normen en waarden. Wij als ouders hebben onze kinderen te leren wat respect betekent, wat grenzen zijn, en wat over grenzen heengaan betekent. Ze te leren wat van jou is en wat van de ander. Wíj ouders, moeten onze kinderen bijbrengen hoe de omgangsvormen zijn en hoe je je als jongen, meisje, man of vrouw gedraagt in deze maatschappij.

En tegelijkertijd word ik bang…

Want wat als we daar niet voldoende in slagen? Wat als mijn jongens later toch…. Gelukkig kan ik dit gevoel wel relativeren. Want ik weet dat wij hier in onze opvoeding aandacht voor hebben. Maar ik ben me ervan bewust dat we hier dieper op in moeten gaan. Het breder uit moeten dragen. Niet alleen binnen gezinnen, maar ook in de kinderopvang, op scholen en buitenschoolse opvang.  

Want je kunt niet vroeg genoeg beginnen met het uitdragen van normen en waarden! Maar waar begin je? En hoe doe je dit dan? Nu heb ik niet ineens een meesterlijk plan in de pijplijn zitten. Nee, ik begin klein, met hetgeen waar mijn kracht ligt.

Ik begin met literatuur. Jeugdliteratuur. Kinderboeken. Want waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden als er al zoveel waardevols op de plank ligt? Laagdrempelig, beeldend, verhalend,  informatief én effectief.

Want: “Lezen leert je denken.”

Deze quote van Aidan Chambers staat dit weekend in de LeesLiever Scheurkalender en is alleszeggend. Er is namelijk geweldige jeugdliteratuur over onderwerpen als seksualiteit, normen en waarden, grenzen aangeven en omgangsvormen. Lezen leert je denken. Gebruik dit! Leer je kinderen en leerlingen denken. De boeken geven jou houvast, steun en advies over hoe je dit aan kunt pakken. Lezen leert je denken! Leer jouw kinderen denken. Leer jouw kinderen wat wel en niet kan. Praat hier samen over. Denk hier samen over na. Maak gebruik van wat er al is! En gebruik daarbij je gezonde verstand. Lezen leert je denken. Lezen is de toegangspoort tot empathie. Lees, denk, praat en leer. 

Ik kan alleen maar hopen dat ik mijn zoons mee kan geven dat respect een groot goed is. Dat ik hen kan leren om vanuit verbinding en vertrouwen met elkaar om te gaan en dat zij dit meenemen in hun rugzak tijdens de ingewikkelde reis die opgroeien heet. 

En dat ik, jij, wij, ons beseffen dat dit ónze taak is in het proces dat opvoeden heet.

Vergeet niet, jij hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.

Maak gebruik van kennis en kunde van een ander en vind in boeken de sleutel tot verbinding, vertrouwen en groei. Lezen leert je denken. Jou, maar ook jouw kinderen.

Ik vond het ontzettend lastig om mijn gevoelens over dit beladen onderwerp op papier te zetten. Maar het verhaal moest eruit. De verbinding met elkaar kunnen we óók vinden in de verbinding met jeugdliteratuur.

Lezen leert je denken!

Denk daar maar eens over na. 😊

P.S. Hierbij een aantal boekentips:

– Ja & Nee – gevoelens van Pauline Oud (Clavis): Wanneer zeg je ja en wanneer zeg je nee? Wanneer mag je iets wel doen en wanneer niet? Kun jij zelf ook luisteren als een ander nee zegt? Wat zijn leuke geheimpjes en wat zijn nare geheimpjes? Dit boek leert je dat je zelf de baas bent over jouw lichaam.

– Hier komen baby’s vandaan van David Vlietstra & Renske de Kinkelder (Clavis): Er valt veel te weten over je lijf, over verliefd zijn, over zoenen en vrijen en waar baby’s vandaan komen. Kinderen die zelf al een beetje kunnen lezen, kunnen hun ouders stukjes voorlezen uit dit samenleesboek. Andere stukken leest de ouder voor.

– Maar HOE dan?! Van Karin Middelburg & Philippine van der Goes (Snor): Hoe worden baby’s gemaakt? en Hoe is het om verliefd te zijn? Dit boek helpt je om antwoord te geven op dit soort nieuwsgierige kindervragen. Met onderwerpen als lichamelijke verschillen, diversiteit, verliefdheid, vrijen, zwangerschap en verschillende familiesamenstellingen. Vol geinige weetjes, interactieve doe-tips en doordenkvragen.

– Hartelust: ontspannen in lijf, lust en liefde van Wendy Doeleman (Pumbo): Dit boek voor jongeren is geschreven vanuit een eigentijdse, bewuste en ontspannen visie op seks en liefde. Het legt bijvoorbeeld uit dat niet zozeer het opbouwen en ontladen van spanning, maar juist óntspanning, aandacht en echt contact de sleutels tot fijne en intense seksuele ervaringen zijn. De vele westerse én oosterse weetjes, tips en ervaringen in het boek zijn een dankbare aanvulling op alles wat jongeren vandaag de dag op internet tegenkomen. Het geheel, met boeiende en verrassende informatie voor jong én oud, is op smaakvolle en kleurrijke manier vormgegeven. Hartelust is een bijzonder boek dat ouders zonder blikken of blozen op de keukentafel of naast het bed van hun puber kunnen leggen. Als het tenminste niet op hun eigen nachtkastje blijft liggen… 

– Jij en je lichaam – Seksualiteit en jouw relaties van Anna Claybourne (Corona): Als je ouder wordt en in de puberteit komt, is het belangrijk om op een gezonde manier om te leren gaan met seks en relaties. Je krijgt van alle kanten advies en goede raad, maar het is het belangrijkste dat jij de baas leert te zijn over wat er met jou en je lichaam gebeurt. In dit boek lees je feiten (en fabels!) over seksualiteit en relaties. Kennis die je helpt om keuzes te maken: wat wil jij, wat niet, waar voel je je goed bij en hoe houd je rekening met de ander?