Dat lees je in mijn nieuwe BLOG:
Max stortte zich op de screening voor de oudste kleuters, met lood in zijn schoenen…
Deze screening staat beschreven in het Protocol Preventie van Leesproblemen groep 1 en 2. Januari is de maand waarin de oudste kleuters in groep 2 worden gescreend op geletterdheid.
Max was heel blij dat we begonnen met een taak zonder letters 😉:
Kleuren benoemen
Zo snel mogelijk kleuren benoemen. Een gemiddelde oudste kleuter doet 20-25 seconden over deze taak. Max deed er langer over dan 30 seconden. Dat is een signaal. Max kende de kleuren wel, maar het kostte hem moeite om de kleuren snel uit zijn geheugen op te halen.
Benoemsnelheidsproblemen kunnen samenhangen met leesproblemen. De kennis is dan wel aanwezig, vlot oproepen/ verwoorden lukt echter niet. Snel benoemen van kleuren (cijfers, symbolen) doet een beroep op dezelfde hersenfuncties als het snel herkennen van letters.
Na kleuren benoemen dan toch die letters. Met enige tegenzin begon Max samen met mij aan deze taak:
Letters benoemen
Letterkennis is een sterke voorspeller voor de leesontwikkeling. Max kon in januari 2 letters benoemen (m en k). Wanneer jouw kind in januari groep 2 minder dan 6 letters en/of in juni groep 2 minder dan 12 letters kan benoemen, is het verstandig om spelenderwijs extra aandacht te besteden aan letterkennis, zodat jouw kind een veilige start kan maken in groep 3.
Na een korte pauze heb ik vervolgens gekeken of Max in staat was om op het gehoor (auditief) met klanken te “spelen”:
Auditieve analyse
Met deze taak wordt gekeken of jouw kind losse klanken in woorden kan herkennen. Bijvoorbeeld: welke klank hoor je aan het begin van het woordje /sok/. Max vond het heel moeilijk om op het gehoor de 1e letter te herkennen. Zodra ik het woord opschreef en hierbij ook de letters benoemde, kon hij soms de beginklank herkennen. Max liet zien leerbaar te zijn. Door de herhaling en het meeschrijven kreeg hij het principe van de 1e letter in de gaten. Die big smile 😊 op zijn gezicht nadat hij een paar keer met ondersteuning de beginletter kon benoemen, prachtig!
Succeservaring creëren kan dus ook heel goed in sommige onderzoekssituaties. De score is dan voor mij ondergeschikt aan het proces dat vooraf gaat aan het resultaat. Omdat ik al wist dat het moeilijk was voor Max, creëerde ik een leermoment.
En Max profiteerde en genoot hier optimaal van.
Auditieve synthese (plakken)
Met deze taak wordt nagegaan of jouw kind , een woord dat in losse klanken wordt aangeboden, kan samenvoegen tot één woord: b-u-s = bus. Max vond dit verschrikkelijk moeilijk. Ik heb deze taak afgebroken om Max niet verder te “plagen”.
Fonemisch bewustzijn
Auditieve synthese en analyse behoren tot het fonemisch bewustzijn. Als het fonemisch bewustzijn goed ontwikkeld is, kan jouw kind de betekenis van een woord los koppelen van de vorm. Jouw kind kan dan klanken als losse eenheden zien.
Het fonemisch bewustzijn is samen met letterkennis en benoemsnelheid een belangrijke voorspeller voor de leesontwikkeling.
Spontane spelling / invented spelling
Er wordt gekeken naar schrijfpogingen en in welke schrijfontwikkelingsfase jouw kind zich bevindt. Max ondernam niet – nauwelijks schrijfpogingen. Hij probeerde zijn eigen naam te schrijven, maar veel verder dan de 1e letter kwam hij niet. Hij gooide zijn “potlood in de ring”. En dat was helemaal prima. Het beeld was helder voor mij.
Kleuters die een half jaar voordat ze formeel leren lezen niet of nauwelijks schrijven of duidelijk achterlopen in de schrijfontwikkeling omdat ze alleen nog in krabbels schrijven, hebben extra aandacht nodig.
Na afloop heb ik Max uiteraard flink beloond voor zijn harde werken. Hij vond het moeilijk, ja, dat zag ik ook. Het beeld was helder. Ondanks de aanvankelijke weerstand ging Max met opgeheven hoofd weer naar huis.
Wat een bikkel hè, die Max. Zich zo door die screening heen slaan, terwijl je een bloedhekel hebt aan alles wat met letters te maken heeft!
Welke conclusie kunnen we nu trekken?
Alle taken toonden aan dat Max een risicoleerling was. Er bleek ook sprake van familiair risico: de vader van Max had vroeger ook moeite met lezen en spellen.
Max had een verhoogd risico op het ontwikkelen van lees – en/ of spellingproblemen / dyslexie.
Samen met school en ouders hebben we een plan van aanpak gemaakt. Max heeft uiteindelijk een heel traject bij mij doorlopen waarbij we voortdurend samenwerkten met zijn ouders en school. Ondanks de intensieve (preventieve) zorg, bleek de automatiseringsproblematiek van Max zeer hardnekkig. In groep 4 is Max onderzocht. Max kreeg de diagnose dyslexie waarvoor een intensief vervolg behandeltraject opgestart werd.
Leesplezier
Ondanks de hardnekkige moeite met automatiseren, het harde werken en ploeteren, wat echt niet zonder slag of stoot ging, heeft Max uiteindelijk leesplezier ontwikkeld. Doordat de juf vroegtijdig signaleerde in groep 2, met zijn ouders in gesprek ging en hen heeft geadviseerd hulp in te schakelen, is de problematiek van Max op tijd in kaart gebracht. Max werd ondersteund op het gebied van geletterdheid. Door vroegtijdig signaleren konden we Max behoeden voor nog meer faalervaringen en hebben we hem stap voor stap naar succeservaring geleid.
Gaandeweg het traject verdwenen zijn lange, blonde, golvende haren. Er kwam een kort geknipte, stoere en open jongen binnen wandelen. Zich verschuilen hoefde niet meer. Hij werd begrepen door de juf, door ouders en door mij.
Maar bovenal, hij had weer vertrouwen in zichzelf!
Het is zó belangrijk om met alle betrokkenen naast jouw kind te gaan staan en de handen ineen te slaan. Vanuit verbinding ontstaat vertrouwen. Verbinding is de kracht voor groei. Het vertrouwen dat wij Max met alle betrokkenen hebben kunnen geven is goud waard. Maar wat Max er uiteindelijk mee gedaan heeft is onbetaalbaar.
Max, je bent een topper!
“Working hard is important. But there is someting that matters even more: BELIEVING IN YOURSELF!”
-Harry Potter-
Maak jij je zorgen over de ontwikkeling van jouw kind op het gebied van geletterdheid? Je kunt bij mij terecht met je vragen, onzekerheden en niet pluis gevoel.
Wacht niet langer en zet die 1e stap.
Leesproblemen voorkomen is beter dan genezen.
Die glimlach na de 1e succeservaring is onbetaalbaar. Dat wil iedere ouder!
Ik ontmoet je graag in mijn praktijk in Schalkhaar.